Andrzej Mencwel

Swojego pierwszego gościa w cyklu „(NIE-) POWROTY” profesor Robert Traba przedstawiał długo i z przejęciem. Nie bez przyczyny, gdyż wykład wygłosił profesor Andrzej Mencwel – twórca polskiego kulturoznawstwa, wybitny historyk, antropolog kultury i polonista, założyciel Instytutu Kultury Polskiej na Uniwersytecie Warszawskim. Autor książki Stanisław Brzozowski. Kształtowanie myśli krytycznej zaproponował wystąpienie na temat „Wszyscy jesteśmy emigrantami. Osobliwości autowizerunku Polaka po 1945 roku”.

Wypowiedź Profesora zaczęła się od rysu osobistego, który powracał zresztą w całej opowieści: od migracji rodziców z Rawicza do Tarnobrzegu – jednej z milionów wojennych i powojennych ucieczek i przeprowadzek, które tak silnie naznaczyły polską mentalność, a którym wciąż niewiele miejsca poświęca się w oficjalnej historii. To te indywidualne losy – przekonywał Profesor – ukształtowały nasz sposób bycia w świecie i to one składają się na złożone ogólne procesy społeczne.

Nędza przedwojennej wsi, migracja ze wsi do miast, przejście od społeczeństwa stanowego do klasowego, problem upaństwowienia i reprywatyzacji, zmiany technologiczne, zanik rodziny wielopokoleniowej – takim między innymi zjawiskom poświęcił swój wykład profesor Mencwel, otwierając przestrzeń do dyskusji. Ta zaś przeniosła się płynnie na problem pamięci, w tym w szczególności na mechanizmy pamięci zbiorowej, gdzie profesorowi Mencwelowi dzielnie wtórował niezastąpiony w takich kwestiach Robert Traba.

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

• 

•