Emilia Truskolaska
Czas epidemii COVID-19 to trudny czas dla wszystkich. Niedobory kadrowe , dłuższe niż standardowo dyżury pracowników medycznych, wpływają na szybsze tempo pracy i większe zmęczenie wśród personelu medycznego. Poprzez to pojawia się większe ryzyko popełnienia błędów medycznych.
Definicję błędu medycznego można wysunąć z treści art. 4 ustawy o zawodzie lekarza i lekarza dentysty, zgodnie z którym lekarz ma obowiązek wykonywać zawód zgodnie ze wskazaniami aktualnej wiedzy medycznej, dostępnymi mu metodami i środkami zapobiegania, rozpoznawania i leczenia chorób, zgodnie z zasadami etyki zawodowej oraz z należytą starannością, a także zgodnie z obowiązującymi normami prawa. Normy prawne oraz ich wykładnia doktrynalna pozwalają na równość interesów obu stron zarówno pracowników medycznych jak i pacjenta. Z jednej strony prawo chroni interes pacjenta, nakładając obowiązek na osoby wykonujące zawód medyczny przestrzeganie obowiązujących norm prawnych, a w przypadku ich naruszenia pacjentowi może na podstawie stosownych przepisów dochodzić roszczeń. Z drugiej strony prawo chroni na równi pracowników medycznych przed poniesieniem odpowiedzialności za niekorzystne dla pacjenta, a niezawinione przez nich skutki interwencji medycznych.
Błędy medyczne występują w pandemii, a system w Polsce jak i też w innych krajach nie jest przygotowany na zdarzenia o tak nagłym przebiegu i o tak szerokim zasięgu. Szpitale obarczone są szeregiem nowych problemów i ponadto walczą z podstawowymi problemami jak niedofinansowanie, braki sprzętu i środków ochrony czy braki kadrowe. W związku na występujące zaostrzenia i nadmiar pracy należy zwrócić uwagę na przemęczenie i przepracowanie personelu medycznego, co wprost proporcjonalnie zwiększa ilość błędów medycznych. Błędy medyczne w czasie epidemii można podzielić na takie, które są związane bezpośrednio z walką z epidemią, jak i też te, które powstają w związku z leczeniem wszystkich pozostałych chorób w warunkach pandemii.
Należy mieć na uwadze, że szpitale, a tym samym ich personel, mogą być zwolnione z odpowiedzialności za błędy medyczne popełnione w czasie epidemii, jeśli doszło do nich z przyczyn niezależnych od placówki (np. z braku sprzętu, leków lub niekompletnej i przemęczonej kadry medycznej).
Jednakże wskazać należy, iż pacjenci mają prawo występowania z roszczeniami zarówno w związku z zarażeniem ich koronawirusem, co mogło być skutkiem ich pobytu w szpitalu jak i też z roszczeniami odnoszącymi się do nieotrzymania lub otrzymania nienależytej lub spóźnionej pomocy medycznej.
Roszczenia pacjentów z tytułu błędu medycznego w czasie pandemii nie różnią się od tych, które dotyczą innego rodzaju błędów w procesie leczenia: odszkodowanie, zadośćuczynienie, renta, ustalenie odpowiedzialności na przyszłość. Pacjenci mogą korzystać z tych samych rozwiązań, które obowiązywały przed pandemią, tj. z instrumentów cywilno- i prawnokarnych lub skierować stosowny wniosek do właściwej Wojewódzkiej Komisji ds. Orzekania o Zdarzeniach Medycznych.