Pierwszego dnia kalendarzowej wiosny AD 2014 odbyło się spotkanie z Krzysztofem Czyżewskim, praktykiem idei, eseistą, twórcą Fundacji „Pogranicze” i Ośrodka „Pogranicze – sztuk, kultur, narodów” w Sejnach, redaktorem naczelnym pisma „Krasnogruda” i szefem wydawnictwa Pogranicze; autorem książek Ścieżka pogranicza oraz Linia powrotu. Zapiski z pogranicza. Wobec tak niezwykłego dorobku naszego Gościa temat wykładu – który przybrał atrakcyjną formę autobiograficznej opowieści – mógł być tylko jeden: „Ethos pogranicza”.
Punktem wyjścia dla tej opowieści było faktyczne „wyjście”, a raczej wyjazd Krzysztofa Czyżewskiego i jego bliskich z Poznania. Wyjazd na wschód, przed siebie, w nieznane, ze spektaklem teatralnym wystawianym w zaimprowizowanych miejscach, aż po granice kraju, który dopiero co stał się wolny. Niezaplanowanym wcześniej miejscem trwającego aż po dziś dzień postoju okazały się Sejny – miejscowość, z której autor Ścieżki pogranicza uczynił prawdziwe centrum budowania nowych relacji międzyludzkich: relacji z sąsiadami, z innymi kulturami, wreszcie relacji ludzi samych z sobą. To budowanie wspiera się – jak opowiadał Krzysztof Czyżewski – przede wszystkim na niełatwej pracy pamięci. Działanie to wymaga czasu, cierpliwości i wytrwałości, a więc elementów, które odchodzą dziś do lamusa, a bez których nie da się tworzyć kultury opartej na micie jedności, przeciwstawianej przez naszego Gościa pseudo-kulturze fajerwerków. Pogranicze jest w ujęciu Czyżewskiego uprzywilejowaną przestrzenią takiej pozytywnej kultury – tyglem, w którym powstawały i wciąż powstają najbardziej ważkie idee tradycji i nowoczesności.
