Hans-Jürgen Bömelburg • KOPOCZYŃSKI • adwokaci i radcowie prawni

Spotkanie, które odbyło się 10 kwietnia 2013 roku, było prawdziwym ukoronowaniem cyklu Po co nam historia? Tematem wykładu był okres panowania króla Fryderyka Wielkiego oraz „problem pruski w historii stosunków polsko-niemieckich”. Prelegentem, jak zwykle efektownie przedstawionym przez pomysłodawcę cyklu, profesora Edmunda Kizika, był Hans-Jürgen Bömelburg, profesor historii środkowej i wschodniej Europy na Uniwersytecie w Gießen, członek Wspólnej Niemiecko-Polskiej Komisji Podręcznikowej, a w przeszłości pracownik Niemieckiego Instytutu Historycznego w Warszawie.

Urzekając słuchaczy swoją niezwykle żywą i barwną polszczyzną, profesor Bömelburg wskrzesił w Dworku Sierakowskich europejską, a zwłaszcza niemiecko-polską historię XVIII stulecia. Bohater jego opowieści, Fryderyk Wielki – ostatni niemiecki władca korzystający z przywileju noszenia tak chlubnego przydomka – był postacią oryginalną jak na swoje czasy, a i do dziś budzi kontrowersje, nie tylko w środowiskach zawodowych historyków. Profesor Bömelburg w przemyślny sposób pokazał ciekawą współzależność między opinią na temat Fryderyka w Niemczech i w Polsce: im wyżej oceniało się tego władcę w jego ojczyźnie, tym gorsze były jego notowania w naszym kraju, i na odwrót.

Wydaje się, że dopiero dziś, w okresie przepracowywania wzajemnych kompleksów, stać obie strony na wyważone, niejednoznaczne sądy. Ale współczesność to także moment, gdy Fryderyk Wielki stał się – zwłaszcza w Berlinie – historyczną ikoną, prostym emblematem, sylwetką z turystycznych suwenirów. W przeszłość odeszły czasy, gdy kojarzono go z pogardliwym hasłem Polnische Wirtschaft, dobrze oddającym jego lekceważący stosunek do wschodnich terenów, zamieszkałych jego zdaniem przez posępnych barbarzyńców.

Liczne cytaty z korespondencji Fryderyka, jakie autor książki Polska myśl historyczna a humanistyczna historia narodowa przedstawił swoim słuchaczom, pozwoliły lepiej zrozumieć mentalność ówczesnych europejczyków, a zarazem zmierzyć dystans, jaki dzieli nas od tamtej epoki.

Zobacz także